Wat is myopie?
Myopie of bijziendheid is een brekingsfout (refractie) van het oog waarbij de persoon voorwerpen ver weg niet scherp kan zien, maar wel nabij gelegen voorwerpen. Vandaar ook de naam bijziendheid. Myopie is een refractieafwijking in het optische systeem van het oog. Een te lang oog of een te sterke ooglens leidt ertoe dat de afbeelding scherp wordt geprojecteerd vóór het netvlies. Met behulp van een negatieve (min) lens kan dit verholpen worden.
Myopie begint meestal in de leeftijd van 6 tot 12 jaar. In de tienerjaren wordt het geleidelijk meer naarmate het oog groeit en de ooglengte toeneemt. Het brandpunt van de lichtstralen zal dan steeds verder voor het netvlies komen te liggen. Wanneer de volwassen leeftijd (bij ± 25 jaar) bereikt wordt, blijft de refractieafwijking meestal stabiel.
Wanneer bij uw zoon of dochter een progressieve vorm van myopie wordt waargenomen. Tot voor kort waren hiervoor geen behandelmogelijkheden. Echter, recente studies hebben laten zien dat atropine oogdruppels een remmend effect hebben op de groei van het oog.
Erfelijke factoren
Dat myopie erfelijk is weten we eigenlijk al jaren. Welke genen hiervoor precies verantwoordelijk voor zijn, wordt nu in wetenschappelijke studies onderzocht. De kans op myopie bij uw kind is hoger als u of de andere ouder ook myopie heeft.
Omgevingsfactoren
Naast erfelijkheid zijn er omgevingsfactoren bekend die de kans op myopie beïnvloeden. Lang achter elkaar lezen of dichtbij op een scherm kijken (meer dan 30 minuten) vergroot de kans op myopie. Daarnaast heeft uw kind ook meer kans op myopie als hij of zij het leeswerk binnen 30 centimeter van het oog houdt. Kortom, zit uw kind letterlijk met zijn of haar neus in de boeken dan is er meer kans op myopie. Deze twee risicofactoren zijn te voorkomen door een pauze van 5 minuten in te lassen na 30 minuten lezen en te zorgen dat uw kind het boek niet te dichtbij houdt. Naast de risicofactoren is er ook een beschermingsfactor: buiten spelen. Uit bevolkingsonderzoeken is gebleken dat kinderen die veel buiten zijn (>3 uur per dag) minder myopie hebben. Veel buiten spelen en sporten is dus raadzaam als uw kind in de risicogroep voor myopie zit, het advies is 15 uur per week.
Lifestyle Advies:
Risico’s van hoge myopie
Bij de meeste mensen gaat myopie gepaard met een te lang oog. Een gemiddeld oog zonder brilsterkte is 23 millimeter lang, een bijziend oog is langer en de lengte kan wel tot meer dan 30 millimeter oplopen. Een ooglengte boven de 26 millimeter of een brilsterkte van -6 dioptrie of hoger noemen we hoge myopie. Vooral hoge myopie kan leiden tot verdunning van het netvlies. Tot het 40ste jaar merkt men daar niets van, na het 40ste jaar kunnen er echter problemen optreden. Er kunnen slijtageplekken van de gele vlek van het netvlies ontstaan, een bloeding (myope maculadegeneratie) of het netvlies kan loslaten. Bij hoge myopie is er ook een grotere kans op cataract (staar) en glaucoom (verlies van zenuwvezels bij de oogzenuw). De risico’s op deze aandoeningen nemen fors toe met iedere toename van de brilsterkte boven de -6 dioptrie en zij kunnen tot ernstige en blijvende slechtziendheid leiden. Deze risico’s nemen niet af na refractiecorrectie door middel van laser of een implantlens.
Correctie van de brilsterkte
De optische correctie van de myopie bestaat in de eerste plaats uit een bril. Bij oudere kinderen kunnen daarnaast ook contactlenzen worden voorgeschreven. De negatieve correctie van de bril of de contactlenzen zorgt ervoor dat het beeld weer scherp op het netvlies wordt afgebeeld. De orthoptist of de oogarts kan met behulp van een druppelonderzoek de brilsterkte exact bepalen. Zolang uw kind in de groei is zal dit regelmatig worden gedaan. De snelheid van toename van de brilsterkte verschilt sterk van kind tot kind, maar aanpassing van de bril of contactlenzen zal van tijd tot tijd nodig zijn om scherp te kunnen blijven zien.
Behandeling van de toename van de myopie
Om de toenemende lengte van het oog bij het kind te remmen zijn er verschillende methoden. Er zijn medicamenteuze (met medicijnen) behandelingen en niet-medicamenteuze (zonder medicijnen) behandelingen.
Medicamenteuze behandeling met Atropine oogdruppels
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat Atropine de meest effectieve methode is om de toenemende myopie te remmen. Atropine 0.5% en 1% zijn (in het eerste jaar van behandeling) is het meest effectief. Lagere concentraties (0.01% – 0.25%) zijn na 2 jaar bijna even effectief, waarbij er minder bijwerkingen te verwachten zijn.
Wat zijn de bijwerkingen van Atropine?
Atropine is een alkaloïde die van nature voor komt in bepaalde plantensoorten (Atropa belladonna). Een van de werkingen van Atropine is pupilverwijding en ontspanning van de inwendige scherp-stel (accommodatie) spieren van het oog.
Bij lage concentraties (b.v. 0.01%) zijn de bijwerkingen van pupilverwijding, verlies van accommodatie en leesproblemen minimaal en meestal niet storend. Bij hoge concentraties (b.v. 0.5%) kunnen kinderen die voor het eerst Atropine druppelen vaak de eerste dagen klagen over lichtgevoeligheid. Wij raden aan uw kind bij zonnig weer een goede zonnebril of pet te laten dragen. U kunt er ook voor kiezen om meekleurende glazen voor uw kind aan te schaffen. Door de ontspanning van de scherpstelspieren kunnen ze niet meer scherpstellen bij nabijwerk. De leesklachten die hierdoor ontstaan zijn vaak op te lossen door de vertebril af te zetten bij leeswerk. Soms moet er een leesbril of multifocale bril worden voorgeschreven; dit wordt na een maand na de start van de behandeling bepaald. Algemeen lichamelijke bijwerkingen komen bij minder dan 1% van de behandelde kinderen voor en kunnen bestaan uit rode ogen, koorts, huiduitslag, snelle hartslag, droge mond en gedragsstoornissen. Als een van deze bijwerkingen zich voordoet moet de behandeling worden gestopt.
Is Atropine gevaarlijk?
Atropine is een giftige stof indien je het in hoge dosis met de mond inneemt. Je mag het daarom niet opdrinken. Atropine als oogdruppel wordt echter al eeuwen lang gebruikt. In verschillende grote studies waarbij Atropine als oogdruppel langdurig gebruikt werd, werden geen ernstige gevolgen gezien. Ook werden in deze studies geen lichamelijke bijwerkingen waargenomen. Atropine als oogdruppel kan daarom veilig worden gebruikt voor de behandeling van toenemende myopie.
Strikte controle dient plaats te vinden door een oogarts. Voor patiënten met een kans op overgevoeligheid voor Atropine, zoals kinderen met het syndroom van Down, wordt gebruik afgeraden.
De behandeling van mijn kind met Atropine
Indien bij uw kind door de orthoptist of de oogarts toenemende myopie is vastgesteld zal mogelijk geadviseerd worden om te starten met Atropine oogdruppels. Eerst zal de brilsterkte met oogdruppels en de lengte van het oog bepaald worden.
Indien gestart wordt met Atropine, dient u elke dag in beide ogen voor het slapen te gaan druppelen. Soms heeft een kind alleen myopie aan een oog en in dat geval hoeft er maar in 1 oog gedruppeld te worden. De Atropine druppel wordt door uw oogarts voorgeschreven.
Afhankelijk van de leeftijd van uw kind en de mate van myopie (-toename) wordt de startdosering bepaald. Dit zal in veel gevallen in eerste instantie een lage concentratie zijn (0.01%). In sommige gevallen kan overwogen worden meteen met een hoge concentratie (0.5%) te starten, of als de lage concentratie onvoldoende werkt kan hierop worden overgestapt.
Atropine is pas na twee weken volledig uitgewerkt. Als u stopt met de behandeling zijn de pupillen daarom nog 2 weken groter dan normaal. Scherp stellen is echter al een dag na het stoppen van de behandeling normaal. Om deze reden is het belangrijk om de behandeling niet een dag over te slaan. Zoals boven al aangegeven, zal de orthoptist of oogarts 4 weken na het starten van de behandeling beoordelen of uw kind nog een leesbril of multifocale bril nodig heeft. Hoe lang de behandeling met Atropine moet worden voortgezet hangt af van de leeftijd en de brilsterkte. Per bezoek zal worden bepaald of er moet worden doorgegaan met de behandeling. Mocht uw kind ondanks de behandeling toch een snelle toename van de brilsterkte krijgen dan kan worden besloten naar een hogere concentratie te gaan. Mocht uw kind niet wennen aan de hoge concentratie Atropine dan kan worden besloten tot een lagere concentratie of een lagere druppelfrequentie. Tevens kan besloten worden tot een niet medicamenteuze behandeling van de myopie.
Instructies voor thuis:
Druppel dagelijks beide ogen, voor dat uw kind gaat slapen. (’s Avonds)
Bij veel hinder van het zonlicht eventueel een zonnebril dragen of meekleurende glazen in de bril. Neem zo nodig contact op met de orthoptist.
Bij leesklachten: eventueel leesbril noodzakelijk. Neem dan contact op met de orthoptist.
Indien er andere bijwerkingen van de druppels optreden, neemt u dan contact op met de huisarts.
Niet medicamenteuze behandeling
Wetenschappelijk onderzoek heeft laten zien dat multifocale of bifocale brillen een remmend effect kunnen hebben op de groei van het oog. Harde, vormvaste contactlenzen hebben een soortgelijk voordeel. Het effect van de niet-medicamenteuze behandeling is minder sterk dan een behandeling met Atropine. Tevens zijn er risico’s bij het dragen van contactlenzen.
Vraag en Antwoord
Hoe kom ik aan de Atropine?
Via de oogarts krijgt u een recept voor Atropine.
Is Atropine gevaarlijk?
Atropine is een giftige stof bij oraal gebruik en mag daarom oraal niet worden ingenomen en doorgeslikt.
Geeft Atropine blijvend letsel aan de ogen?
Langdurig gebruik van Atropine is in verschillende grote studies onderzocht. Er werden geen ernstige bijwerkingen geregistreerd.
Hoe lang moet mijn kind Atropine blijven gebruiken?
De orthoptist en oogarts zullen per keer een advies uitbrengen over het voortzetten van de behandeling. De gemiddelde behandelduur is 2-5 jaar.
Afspraak maken
Als u denkt dat uw kind in aanmerking komt voor myopiebehandeling, dan kunt u een afspraak maken bij de orthoptist in het Oogcentrum. (telefoon: 088-9191800).
Raadpleeg uw polisvoorwaarden bij uw zorgverzekeraar. Wij bieden u ruim de tijd om het bedrag eerst bij uw zorgverzekeraar te declareren en te ontvangen, voordat u het bedrag aan ons moet betalen.
Als u besluit zich te laten behandelen
Het is mogelijk dat de arts u bedenktijd heeft gegeven om tot een besluit te komen of u zich laat behandelen en/of welke behandeling u wenst te ondergaan. Als u besluit zich te laten behandelen, vernemen wij dat graag van u. U kunt dan telefonisch contact opnemen met onze medewerkers om een afspraak te maken.
Bekijk onderstaande video om goed voorbereid naar Oogcentrum Noordholland te gaan. Heeft u vragen naar aanleiding van deze informatie belt u ons dan gerust. De medewerkers van Oogcentrum Noordholland staan voor u klaar en geven u deskundig antwoord op uw vragen.
Oogcentrum Noordholland
Gildestraat 10
1704 AG Heerhugowaard
Telefoonnummer: 088-9191800
E-mail adres: info@oogcentrumnoordholland.nl
Openingstijden:
ma-vr 8.00-16.30 uur
Voor spoed zijn wij 24 uur bereikbaar 088-9191800
Meer informatie?
Klantervaringen:
Bekijk hier onze reviews
Wat is Macula pucker?
Het netvlies is de binnenbekleding van het oog. Het centrale deel van het netvlies wordt de macula genoemd. Met de macula kunnen we scherp zien c.q. details waarnemen en kleurenzien. Een macula pucker is een aandoening aan de macula, veroorzaakt door een membraan dat abnormaal vast zit aan de macula en dat krimpt. Hierdoor ontstaat plooiing van de macula. Puckering is de Engelse benaming voor plooiing of samentrekking. Beelden kunnen hierdoor vervormd of waziger worden waargenomen. Deze klachten kunnen langzaam verergeren.
Oorzaken
Symptomen
Heel vaak wordt een macula pucker bij toeval ontdekt. Eventuele klachten zijn afhankelijk van de ernst van de macula pucker. Aangezien de macula het gebied is waarmee we scherp zien, kan een macula pucker een vermindering van het gezichtsvermogen geven. Ook kan het zijn dat beelden vertekend worden waargenomen (rechte lijnen lopen dan krom, bijvoorbeeld als u naar de tegels in de badkamer kijkt). Heel soms is er sprake van verkleining van het beeld van het aangedane oog (micropsie).
Mogelijke behandelingen
Een groot deel van de patiënten met een macula pucker hoeft niet te worden behandeld omdat er weinig tot geen klachten zijn. De kans is groot dat, nadat de diagnose is gesteld, de gezichtsscherpte stabiel blijft. Bij een klein deel neemt de macula pucker toe.
Het wel of niet behandelen van de macula pucker is afhankelijk van verschillende factoren. Uw behandelend oogarts zal dit met u bespreken. Redenen om een behandeling te adviseren kunnen zijn:
De behandeling door middel van een operatie wordt een vitrectomie genoemd. Hierbij wordt eerst het glasvocht uit het oog verwijderd, vervolgens wordt het littekenweefsel/vliesje van het netvlies verwijderd.
Voor deze operatie zullen wij u verwijzen.
Welke resultaten kunt u verwachten van de behandeling?
Het doel van de operatie is om de vertekening te verminderen en de gezichtsscherpte (zo mogelijk) te verbeteren. Het gezichtsvermogen wordt vrijwel nooit meer 100%. Het volledige herstel kan enige maanden in beslag nemen.
Mogelijke complicaties
Zoals bij elke operatie kunnen er complicaties optreden. Als u nog uw eigen ooglens heeft, ontstaat er meestal binnen een paar maanden tot enkele jaren staar. Hiervoor is een succesvolle behandeling mogelijk: een staaroperatie (zie de folder “Staar”).
Een ernstige complicatie kan een netvliesloslating zijn (zie de folder “Netliesloslating”) of een infectie van het oog.
Instructies voor thuis voorafgaand aan de behandeling
Volg de instructies van uw behandelend oogarts.
Instructies voor begeleiding, opvang en vervoer
Volg de instructies van uw behandelend oogarts.
Instructies voor thuis na de behandeling
Volg de instructies van uw behandelend oogarts.
Niet alle informatie in deze folder is noodzakelijk op u van toepassing. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel deze dan aan uw oogarts, optometrist of orthoptist.
Bekijk onderstaande video om goed voorbereid naar Oogcentrum Noordholland te gaan. Heeft u vragen naar aanleiding van deze informatie belt u ons dan gerust. De medewerkers van Oogcentrum Noordholland staan voor u klaar en geven u deskundig antwoord op uw vragen.
Oogcentrum Noordholland
Gildestraat 10
1704 AG Heerhugowaard
Telefoonnummer: 088-9191800
E-mail adres: info@oogcentrumnoordholland.nl
Openingstijden:
ma-vr 8.00-16.30 uur
Voor spoed zijn wij 24 uur bereikbaar 088-9191800
Meer informatie?
Klantervaringen:
Bekijk hier onze reviews
Wat is Macula degeneratie?
Macula-degeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula lutea, of gele vlek. Vaak wordt macula-degeneratie ‘slijtage’ van het netvlies genoemd. Zoals in een fototoestel de film de lichtgevoelige laag is, zo is het netvlies de lichtgevoelige laag achter in het oog.
Het centrale deel van netvlies (de macula) zorgt voor het waarnemen van kleine details, dit is noodzakelijk voor het lezen van bijvoorbeeld een boek en het herkennen van gezichten. Het overige deel van het netvlies zorgt voor het perifere zien. Het afsterven van de lichtgevoelige cellen wordt macula-degeneratie genoemd. Het scherpe zien verdwijnt en er blijft midden in het beeld een vlek achter. De rest van het netvlies blijft wel werken, zodat men zich globaal kan oriënteren, ook al mist men dan scherpte.
Leeftijdgebonden macula-degeneratie (LMD)
Deze vorm komt verreweg het meeste voor. De leeftijdgebonden macula-degeneratie begint meestal na het vijftigste levensjaar. In de westerse wereld, dus ook in Nederland, is LMD de belangrijkste oorzaak van een blijvende achteruitgang van het gezichtsvermogen bij mensen boven de 65 jaar. Bij LMD zijn er twee belangrijke vormen te onderscheiden: de ‘droge’ LMD en de ‘natte’ LMD (zie onder ‘Symptomen).
Oorzaken
Leeftijd
Leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor LMD. Ongeveer 30% van de mensen boven de 75 jaar heeft LMD.
Erfelijkheid
Wanneer één of meer van uw bloedverwanten LMD heeft, heeft u een groter risico op het krijgen van LMD.
Roken
Roken zorgt voor een vijfmaal grotere kans op LMD (bij meer dan een pakje sigaretten per dag).
Voeding
Gezond eten (bijvoorbeeld groene groentes, weinig alcohol en weinig verzadigde vetzuren) verkleint de kans op LMD.
Geslacht
Een vrouw van boven de 75 jaar heeft tweemaal zoveel kans op LMD als een man van dezelfde leeftijd.
Symptomen
Droge LMD
Dit is een sluipend en zéér langzaam verlopend proces, waarbij het vele jaren kan duren voordat het zien achteruitgaat. Gewoonlijk zijn beide ogen min of meer gelijk aangedaan. Het is bij droge LMD belangrijk dat u in de gaten houdt of er vertekening, aan één of beide ogen, optreedt in de beelden van de omgeving (zoals een bocht in een raamkozijn of regel van een schrift). Dit kan wijzen op het ontstaan van de ernstigere ‘natte’ vorm.
Natte LMD
Bij natte LMD verloopt het verlies van het gezichtsvermogen veel sneller. In enkele dagen tot weken gaat het gezichtsvermogen sterk achteruit. Dit uit zich door verminderd zien, een vlek in het midden van het beeld die altijd op dezelfde plek zit en/of vervormd beeld, met andere woorden rechte lijnen worden krom. Deze vorm van LMD wordt ook wel exsudatieve LMD genoemd. De natte LMD ontstaat als bloedvaatjes onder de macula gaan groeien, waarbij vocht en bloed in of onder het netvlies terechtkomt. Opvallend is dat het andere oog nog lange tijd goed kan blijven.
Uiteindelijk leidt LMD tot een blinde vlek in het centrum van het gezichtsveld. De meeste mensen met LMD behouden een redelijk perifeer gezichtsvermogen. Volledige blindheid, dus echt niets meer kunnen zien, komt daarom nauwelijks voor bij LMD.
Mogelijke behandelingen
De behandeling van LMD is meestal alleen maar mogelijk in het vroege stadium van de ‘natte’ vorm van LMD. Behandeling van droge LMD is niet mogelijk.
Bij de natte LMD kunnen vaatgroeiremmende geneesmiddelen (anti-VEGF) toegediend worden door middel van een intravitreale injectie (zie de folder ‘Intravitreale injectie’) in het oog. Er is gebleken dat de injectie minimaal drie keer toegediend moet worden, vaak moet in het eerste jaar 6-12 maal gespoten worden.
Met een laserbehandeling of Photo Dynamische Therapie (PDT) kan slechts een klein deel van de patiënten behandeld worden en zelfs in die gevallen is niet te garanderen dat het effect gunstig blijft.
Wat kunt u doen om uw ogen te beschermen?
Voedingssupplementen
Uit de AREDS (-2) studie is gebleken dat een specifieke combinatie van voedingssupplementen (hoge doseringen vitaminen, mineralen en anti-oxidanten) effectief kan zijn om de verslechtering van maculadegeneratie te beperken. Het is alleen bewezen zinvol bij bestaande gevorderde droge maculadegeneratie, maar kan het ontstaan van maculadegeneratie niet voorkomen. Voedingssupplementen zijn niet werkzaam bij natte maculadegeneratie, maar worden wel geadviseerd om bij het andere oog (bij aanwezigheid van droge maculadegeneratie) de kans op verslechtering te verkleinen.
De huidige aanbevolen formule volgende de AREDS-2 studie bevat: zink (25-80 mg als zinkoxide), koper (2 mg als koperoxide), vitamine E (400 IU), vitamine C (500 mg), luteïne (10 mg), zeaxanthine (2 mg).
Preventief innemen van voedingssupplementen wordt niet aangeraden, dit is niet bewezen zinvol. Ook niet voor mensen met geringe droge maculadegeneratie. Gezond eten (groene groenten, fruit en regelmatig vette vis) is natuurlijk wel van belang, hierin zitten de normaal benodigde vitaminen, mineralen en anti-oxidanten.
Overleg met uw oogarts of het gebruik van voedingssupplementen voor u aan te bevelen is.
Welke hulpmiddelen zijn er beschikbaar voor mensen met LMD?
Mensen met LMD kunnen bij lezen en televisiekijken gebruikmaken van hulpmiddelen voor slechtzienden, zoals vergrotingsapparaten, telescoopbrillen, grootletter- en gesproken boeken en aangepaste computers. Koninklijke Visio in Heerhugowaard, kan u helpen met deze vragen. Indien u hier behoefte aan heeft kunnen wij u naar hen doorverwijzen.
Ook is er een patiëntenvereniging voor mensen met maculadegeneratie. Voor meer informatie: www.maculavereniging.nl
Welke resultaten kunt u verwachten van de behandeling?
Omdat er voor de droge LMD geen behandeling mogelijk is, zal de gezichtsscherpte langzaam achteruitgaan.
Bij de behandeling van de natte LMD stopt het nieuwe vat door de injecties met lekken en groeien, waardoor verdere achteruitgang tegengegaan wordt. Hoewel bij een minderheid van de patiënten de gezichtsscherpte verbetert, kan toch in de meeste gevallen een stabilisatie van de visus bereikt worden.
Mogelijke complicaties
Bij behandeling door middel van intravitreale injecties, zie de folder ‘Intravitreale injecties’.
Instructies voor thuis voorafgaand aan de behandeling
Bij behandeling door middel van intravitreale injecties, zie de folder ‘Intravitreale injecties’.
Instructies voor begeleiding, opvang en vervoer
Bij behandeling door middel van intravitreale injecties, zie de folder ‘Intravitreale injecties’.
Instructies voor thuis na de behandeling
Bij behandeling door middel van intravitreale injecties, zie de folder ‘Intravitreale injecties’.
Niet alle informatie in deze folder is noodzakelijk op u van toepassing. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel deze dan aan uw oogarts, optometrist of orthoptist.
Bekijk onderstaande video om goed voorbereid naar Oogcentrum Noordholland te gaan. Heeft u vragen naar aanleiding van deze informatie belt u ons dan gerust. De medewerkers van Oogcentrum Noordholland staan voor u klaar en geven u deskundig antwoord op uw vragen.
Oogcentrum Noordholland
Gildestraat 10
1704 AG Heerhugowaard
Telefoonnummer: 088-9191800
E-mail adres: info@oogcentrumnoordholland.nl
Openingstijden:
ma-vr 8.00-16.30 uur
Voor spoed zijn wij 24 uur bereikbaar 088-9191800
Meer informatie?
Klantervaringen:
Bekijk hier onze reviews
Mijn Oogcentrum